ફોનને 100% ચાર્જ કેમ ના કરવો જોઈએ? જાણી લેજો નહીં તો ખરાબ થઈ જશે મોબાઈલ

Bhavik Patel

Published on: 15 November 2025

સ્માર્ટફોન આજના સમયમાં માત્ર વાતચીત માટેનું સાધન નથી, પરંતુ જીવનનો અભિન્ન અংস બનેલ છે—બેંકિંગ, ફોટોગ્રાફી, કામ, મનોરંજન, નૅવિગેશન, મીટિંગ્સ, વિડિયો એડિટિંગ, ગેમિંગ વગેરે માટે મોટાભાગના લોકો તેનો સતત ઉપયોગ કરે છે. આટલું બધું કામ ફોન ત્યારે જ કરે જ્યારે તેની બેટરી હેલ્થ સારી હોય.

પરંતુ એક મોટી ભૂલ લગભગ 90% લોકો કરેછે—
👉 ફોનને દૈનિક 100% સુધી ચાર્જ કરવો!

ઘણા લોકોને લાગે છે કે 100% ચાર્જ કરવાથી આખો દિવસ ફોન ચાલશે, પરંતુ સત્ય એ છે કે લિથિયમ-આયન બેટરી 100% ચાર્જથી સૌથી વધારે નુકસાન પામે છે.

ચાલો ખુબ જ વિગતવાર, ટેક્નિકલ રીતે પણ સરળ ભાષામાં સમજીએ.

🔋 અધ્યાય 1: સ્માર્ટફોન બેટરી કેવી રીતે કામ કરે છે?

આજના તમામ સ્માર્ટફોનમાં Lithium-ion અથવા Lithium Polymer બેટરી હોય છે. આ બેટરી પાસે એક નક્કી થયેલા ચાર્જ સાયકલો હોય છે. ચાર્જ સાયકલ એટલે:

🔋 અધ્યાય 2: 100% ચાર્જ કરવાથી બેટરીને શું નુકસાન થાય છે?

આ મુદ્દો દરેક બેટરી નિષ્ણાત, ટેક કંપની, બેટરી કેમિસ્ટ તથા Apple-Samsung-Google જેવા બ્રાન્ડ પણ સ્વીકાર કરે છે.

1️⃣ 100% ચાર્જ પર બેટરીમાં “High Voltage Stress” વધે છે

4.0V–4.1V = નોર્મલ
4.2V–4.35V = અત્યંત ઉંચું વોલ્ટેજ

100% ચાર્જ પર બેટરીને સૌથી વધુ વોલ્ટેજ મળે છે, જે તેની રાસાયણિક રચનાને ઝડપથી નુકસાન કરે છે.

2️⃣ બેટરીની Chemistry ઉપર સતત દબાણ રહે છે

100% સુધી પહોંચવું એટલે બેટરીના લિથિયમ-આયન સેલ્સને “Full Charge Pressure” મળવું.
તેના કારણે બેટરી:

ઝડપથી ક્ષમતા ગુમાવે
બેટરી હેલ્થ ઘટે
હીટિંગ વધે
સેલ ડેમેજ થાય

3️⃣ ફોન વધુ ગરમ થાય છે

ફોન જ્યારે 100% સુધી પહોંચે છે ત્યારે ચાર્જર સતત માઇક્રો-કરંટ સભાળે છે જેથી ફોન ઓવરચાર્જ ન થાય.
આ પ્રક્રિયાથી:

આંતરિક તાપમાન વધે
સર્કિટ પર દબાણ વધે
બેટરી સેલનું એજિંગ ઘણી ઝડપથી થાય

4️⃣ “Trickle Charging” સૌથી વધુ નુકસાન કરે છે

રાતભર ચાર્જિંગ દરમિયાન ફોન 99 → 100 → 99 → 100
આ રીતે ફરી ફરી નાના ચાર્જિંગ થાય છે.

👉 આ Trickle Charge એજિંગનો સૌથી મોટો કારણ છે.

📊 ચાર્ટ 1 (Conceptual Visualization): 100% ચાર્જ થવાથી બેટરી ક્યાંક સુધી બગડે છે

ચાર્જ લેવલ	વોલ્ટેજ સ્ટ્રેસ	બેટરીને નુકસાન	હીટિંગ જોખમ
20–60%	બહુ ઓછું	ખૂબ ઓછું	સૌથી સુરક્ષિત
60–80%	મધ્યમ	ન્યૂન	ન્યૂન
80–100%	ઊંચું	વધુ	વધુ
100% + Overnight	ખુબ જ ઊંચું	સૌથી વધારે	ખૂબ ખતરનાક

આ ટેબલ બતાવે છે કે 100% ચાર્જ કરવું = બેટરી માટે સૌથી Stressful ઝોન.

🔋 અધ્યાય 3: વિશ્વની સૌથી મોટી કંપનીઓ શું ભલામણ કરે છે?

Apple (iPhone)

iPhone ઓપ્ટિમાઇઝ્ડ ચાર્જિંગ 80% પર રોકી નાખે છે.
100% ચાર્જિંગ ટાળવું — તેમના manuals માં પણ લખેલું છે.

Samsung

Samsung Battery Protect Mode → 85% પર ચાર્જ બંધ કરે છે.

Google Pixel

Adaptive Charging → 80% અથવા 90% સુધી જ ચાર્જ રાખે.

એટલે કે દુનિયાની સૌથી મોટી કંપનીઓ પોતે 100% ચાર્જિંગ ટાળે છે.

🔋 અધ્યાય 4: બેટરી 100% સુધી ચાર્જ કરવાથી લાંબા ગાળે શું થાય છે?

તિજોરી ઉઘાડીને સ્પષ્ટ સમજીએ…

1️⃣ બેટરી હેલ્થ ઝડપથી ઘટે છે

સામાન્ય રીતે:

80–20% ચાર્જિંગ → 500–600 સાયકલ સુધી સારી
100% ચાર્જ → માત્ર 300–350 સાયકલમાં જ બેટરી ખરાબ!

2️⃣ ફોનનું હીટિંગ વધી જાય છે

હીટ = બેટરીનો સૌથી મોટો દુશ્મન.

3️⃣ બેટરી Swelling (ફૂલવાની) શક્યતા

લિથિયમ-આયન બેટરી 100% ચાર્જથી ઝડપથી ફૂલતી જાય છે.

4️⃣ બેટરી Backup ધીમે ધીમે ઓછો થાય

12 મહિનામાં બેટરી હેલ્થ 100% → 85% થઈ જાય છે.

5️⃣ ફોન Sluggish થાય

બેટરી એજિંગને લીધે CPU પણ performance ઘટાડે છે.

📉 ચાર્ટ 2 (Conceptual): Charging Level મુજબ બેટરી હેલ્થ કેટલું ટકે?

ચાર્જ હેબિટ	1 વર્ષ પછી બેટરી હેલ્થ	2 વર્ષ પછી	બેટરી લાઈફ
20–80% ચાર્જ	93–97%	85–90%	લાંબી
20–100%	85–90%	75–80%	મધ્યમ
0–100% + Overnight	75–80%	60–70%	ખૂબ નાની

🔋 અધ્યાય 5: “100% ચાર્જ ન કરવો” તેની પાછળનું વૈજ્ઞાનિક કારણ

1. Lithium Plating

બેટરી સંપૂર્ણ ચાર્જ થવાથી Lithium Plating થાય છે, meaning:

બેટરી સેલની અંદર મેટલ લેયર બને છે
જે બેટરી ક્ષમતા ઘટાડે છે
બેટરીને રિચાર્જ થવામાં વધુ સમય લાગે છે

2. Chemical Degradation

બેટરીની આંતરિક કેમિસ્ટ્રી 100% પર વ્યાપક રીતે degrade થાય છે.

3. High Voltage = High Stress

તમામ કેમિસ્ટોનું એકજ મત છે:

બેટરી હંમેશા મધ્યમ વોલ્ટેજમાં સૌથી વધુ લાંબો સમય જીવે છે.
અને
100% ચાર્જ = ઊંચામાં ઊંચું વોલ્ટેજ = સૌથી વધુ Stress

🔋 અધ્યાય 6: ફોનને કેવી રીતે Safe Range માં રાખવો? (Golden Battery Rules)

📌 Rule 1: 20% થી નીચે ન ઉતારવું

0–10% પર બેટરી સેલ fast ageing શરૂ કરે છે.

📌 Rule 2: 80–90% સુધી જ ચાર્જ કરવો

આ range સૌથી સુરક્ષિત છે.

📌 Rule 3: Overnight Charging ટાળવું

Trickle Charging = બેટરી માટે Slow Poison.

📌 Rule 4: Fast Charger નો અતિશય ઉપયોગ બંધ કરો

Fast charging = ગરમી = એજિંગ = બેટરી એન્ગલ.

📌 Rule 5: અસલી ચાર્જર જ વાપરો

Non-branded chargers
→ અસ્થિર વોલ્ટેજ
→ બેટરીને ભારે નુકસાન.

📌 Rule 6: Gaming કરતી વખતે ચાર્જ ન કરવો

Gaming + Charging = ડબલ હીટ
હીટ = બેટરીનો વિનાશક તત્વ.

📊 મેટ્રિક્સ: વિવિધ ચાર્જિંગ હેબિટ્સ અને તેમનું જોખમ સ્તર

ચાર્જિંગ હેબિટ	જોખમ સ્તર	લાંબાગાળાનો અસર
20–80% ચાર્જ	⭐ સૌથી ઓછું	બેટરી હેલ્થ ఉత్తમ
20–90% ચાર્જ	⭐⭐ ઓછું	હેલ્થ સારું રહે
0–100% ચાર્જ	⭐⭐⭐ ઊંચું	હેલ્થ ઝડપથી ઘટે
Overnight	⭐⭐⭐⭐ ખૂબ ઊંચું	બેટરી ફુલવાની શક્યતા
Fast Charging Daily	⭐⭐⭐ મધ્યમ	હીટિંગ વધે

🔋 અધ્યાય 7: શું 100% ચાર્જ ક્યારેક કરી શકાય?

હા, કરી શકાય…
જો તમારે:

લાંબી મુસાફરી પર જવાનું હોય
આખો દિવસ બહાર રહેવાનું હોય
બેટરી પર ભારે appsનો ઉપયોગ કરવો હોય

પરંતુ દૈનિક 100% ચાર્જ કરવું ખૂબ નુકસાનકારક છે.

🔋 અધ્યાય 8: એન્ડ્રોઈડ અને iPhone માં 80% ચાર્જિંગ લિમિટ કેવી રીતે સેટ કરવી?

iPhone (iOS)

Settings → Battery → Battery Health → Optimized Charging → ON
(80% સુધી રોકાય છે)

Samsung

Settings → Battery → More Battery Settings → Protect Battery → ON
(85% સુધી ચાર્જ કરે છે)

OnePlus

Settings → Battery → Smart Charging → ON

Xiaomi/Redmi

Settings → Battery → Battery Protection → Set to 80–90%

🔋 અધ્યાય 9: બેટરીને લાંબો સમય ટકાવવા ટેકનિકલ ટીપ્સ

ફોનને ખૂબ ગરમ સ્થળે ન રાખો.
Screen Brightness ઓછી રાખો.
Background Apps નિયંત્રિત કરો.
5G જરૂર હોય ત્યારે જ વાપરો (5G = વધુ બેટરી વપરાશ).
WiFi Always better than Mobile Data.
Dark Mode બેટરી બચાવે છે.

📌 અંતિમ સાર

100% ચાર્જ કરવું વૈજ્ઞાનિક રીતે બેટરીને સૌથી વધુ નુકસાન કરે છે.
20–80% સૌથી સુરક્ષિત ઝોન છે.
Overnight charging, fast charging & high heat → બેટરીના સાઇલન્ટ કિલર છે.
80–90% સુધી ચાર્જ કરવું લાંબાગાળે તમારા ફોનને બચાવે છે.

📘 NOTE (અંતે આપવાનું આપને જરુરી હતું):

આ માહિતી ટેક્નિકલ રિસર્ચ, બેટરી સાયન્સ, મોબાઈલ બ્રાન્ડ્સની ભલામણો અને પ્રેક્ટિકલ ટેસ્ટ આધારિત છે. આ લેખ માહિતી માટે છે, અને દરેક ફોનની બેટરી ટેક્નોલોજી, ઉપયોગ અને વાતાવરણ પ્રમાણે પરિણામ બદલાઈ શકે છે.