ભારત દુનિયામાં સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થાઓમાંની એક છે. અહીં સ્ટાર્ટઅપ્સ, શેરબજાર, રિયલ એસ્ટેટ અને નવી ટેક્નોલોજીના કારણે અમીર લોકોની સંખ્યા દર વર્ષે વધી રહી છે. હુરુન ઇન્ડિયા વેલ્થ રિપોર્ટ 2025 મુજબ, હવે ભારતમાં ₹8.5 કરોડથી વધુ સંપત્તિ ધરાવતા 8.71 લાખથી વધુ પરિવારો છે. 2021થી અત્યાર સુધીમાં કરોડપતિ પરિવારોની સંખ્યામાં લગભગ 90%નો વધારો થયો છે, જે ભારતના અર્થતંત્રની તાકાતને દર્શાવે છે.
📊 ભારતમાં કરોડપતિ પરિવારોની વૃદ્ધિ (2017-2025)
| વર્ષ | કરોડપતિ પરિવારોની સંખ્યા | વૃદ્ધિ દર | કુલ ઘરોમાં ટકાવારી |
|---|---|---|---|
| 2017 | 1.60 લાખ | – | 0.05% |
| 2021 | 4.58 લાખ | +186% | 0.17% |
| 2025 | 8.71 લાખ | +90% | 0.31% |
👉 આ આંકડાઓ સ્પષ્ટ દર્શાવે છે કે માત્ર 8 વર્ષમાં 445%નો વધારો થયો છે.
🌍 કરોડપતિ પરિવારોનું કેન્દ્ર – કયા રાજ્ય અને શહેરો આગળ?
🔹 મહારાષ્ટ્ર – ભારતનું સૌથી અમીર રાજ્ય
- 1.78 લાખ કરોડપતિ પરિવારો
- એકલા મુંબઈમાં 1.42 લાખ પરિવારો કરોડપતિ
- બેન્કિંગ, શેરબજાર, રિયલ એસ્ટેટ અને એન્ટરટેઇનમેન્ટ ઉદ્યોગે મુંબઈને “India’s Financial Capital” બનાવ્યું છે.
🔹 દિલ્હી NCR – દેશનું બીજું કેન્દ્ર
- 79,800 કરોડપતિ પરિવારો
- રાજકીય અને કોર્પોરેટ જગતનું મહત્વનું કેન્દ્ર
- ગુરુગ્રામ અને નોઈડા જેવા શહેરો કરોડપતિઓની વધતી સંખ્યાને વધારે મજબૂત કરી રહ્યા છે.
🔹 તમિલનાડુ
- 72,600 કરોડપતિ પરિવારો
- ચેન્નાઈ ઓટોમોબાઈલ, આઈટી અને ટેક્સટાઈલ ઉદ્યોગના કારણે આગળ.
🔹 બેંગલુરુ (કર્ણાટક)
- લગભગ 31,600 કરોડપતિ પરિવારો
- “India’s Silicon Valley” તરીકે ઓળખાતું બેંગલુરુ સ્ટાર્ટઅપ્સ અને IT ક્ષેત્રમાં સૌથી આગળ.
🔹 અન્ય મુખ્ય શહેરો
- અમદાવાદ
- પુણે
- હૈદરાબાદ
- ગુરુગ્રામ
👉 આ શહેરો નવા અર્થતંત્રના પાવર હબ્સ બની રહ્યા છે.
📈 કરોડપતિઓની કેટેગરીઝ
- હાઈ-નેટ-વર્થ ફેમિલી (HNW) – 8.5 કરોડથી 100 કરોડ સુધીની સંપત્તિ
- અલ્ટ્રા-હાઈ-નેટ-વર્થ (UHNW) – 100 કરોડથી વધુ સંપત્તિ
- અબજોપતિ (Billionaires) – 8,500 કરોડથી વધુ સંપત્તિ
આંકડા:
- 2025માં કરોડપતિઓમાં મોટાભાગ HNW વર્ગમાં છે.
- UHNW માત્ર 5% છે.
- અબજોપતિઓ હજુ પણ કુલ કરોડપતિ પરિવારોમાં માત્ર 0.01% છે.
📌 કરોડપતિઓ વધવાનો મુખ્ય કારણ
- 📊 શેરબજારનું પ્રદર્શન – ખાસ કરીને 2020 પછી ભારતીય શેરબજારે રોકાણકારોને મોટો ફાયદો આપ્યો.
- 🏢 સ્ટાર્ટઅપ્સ અને યુનિકોર્ન્સ – ભારત હવે વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમે છે સ્ટાર્ટઅપ્સની સંખ્યામાં.
- 🏠 રિયલ એસ્ટેટ – મોટા શહેરોમાં જમીન અને મકાનની કિંમતો સતત વધી રહી છે.
- 🌏 ગ્લોબલાઈઝેશન અને IT ઉદ્યોગ – નોકરીઓ અને એક્સપોર્ટ્સ દ્વારા આવકમાં વધારો.
📊 શહેરવાર કરોડપતિ પરિવાર મેટ્રિક્સ (2025)
| શહેર | કરોડપતિ પરિવારો | મુખ્ય ઉદ્યોગ |
|---|---|---|
| મુંબઈ | 1.42 લાખ | ફાઈનાન્સ, રિયલ એસ્ટેટ, બોલિવૂડ |
| દિલ્હી NCR | 79,800 | પોલિટિક્સ, કોર્પોરેટ, સર્વિસેસ |
| ચેન્નાઈ | 72,600 | ઓટોમોબાઈલ, ટેક્સટાઈલ |
| બેંગલુરુ | 31,600 | IT, સ્ટાર્ટઅપ્સ |
| અમદાવાદ | 24,000+ | પેટ્રોકેમિકલ, ટેક્સટાઈલ |
| હૈદરાબાદ | 20,500+ | IT, ફાર્મા |
| પુણે | 19,000+ | એજ્યુકેશન, ઓટોમોબાઈલ |
| ગુરુગ્રામ | 18,700+ | MNCs, કોર્પોરેટ હબ |
🔮 ભવિષ્યની આગાહી (2025-2035)
હુરુન રિપોર્ટ અનુસાર, આગામી 10 વર્ષોમાં:
- ભારતમાં કરોડપતિ પરિવારોની સંખ્યા 1.7 થી 2 મિલિયન (17-20 લાખ) વચ્ચે પહોંચશે.
- મોટાભાગ મધ્યમ વર્ગના કરોડપતિ (HNW) હશે.
- નવા સ્ટાર્ટઅપ્સ અને ટેક્નોલોજી કંપનીઓ આ વૃદ્ધિને આગળ વધારશે.
- રિયલ એસ્ટેટ, ફિનટેક, હેલ્થટેક, ગ્રીન એનર્જી આગામી દાયકાના મુખ્ય ઉદ્યોગ હશે.
👨💻 એક્સપર્ટ અભિપ્રાય
હુરુન ઇન્ડિયાના સ્થાપક અનસ રહેમાન જુનૈદનું માનવું છે:
“ભારત હવે એવા તબક્કે છે જ્યાં સંપત્તિની વૃદ્ધિ માત્ર ટોચના ઉદ્યોગપતિઓમાં જ નહીં પરંતુ મધ્યમ વર્ગના વ્યાપારીઓ, સ્ટાર્ટઅપ ફાઉન્ડર્સ અને રોકાણકારોમાં પણ જોવા મળી રહી છે.”
🎯 પડકારો
- ધનિક અને ગરીબ વચ્ચેનો અંતર વધુ વધી રહ્યો છે.
- ગ્રામિણ અર્થતંત્ર હજુ સુધી ધીમું છે.
- ટેક્સ અને નીતિગત સમસ્યાઓ રોકાણમાં અવરોધ ઉભો કરી શકે છે.
📌 નિષ્કર્ષ
ભારતમાં કરોડપતિ પરિવારોની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. મુંબઈ, દિલ્હી NCR અને બેંગલુરુ જેવા શહેરો ભારતના નવા સંપત્તિ કેન્દ્રો બની રહ્યા છે. આગામી દાયકામાં ભારત કરોડપતિ પરિવારોની સંખ્યામાં વિશ્વમાં ટોપ-3 દેશોમાં સ્થાન મેળવી શકે છે.
📝 Note
આ આર્ટિકલ હુરુન ઇન્ડિયા વેલ્થ રિપોર્ટ 2025ના ડેટા અને મીડિયા એનાલિસિસ પર આધારિત છે. વાસ્તવિક આંકડાઓમાં સમયાંતરે ફેરફાર શક્ય છે.
