આજકાલ દરેક વ્યક્તિ પાસે ઓછામાં ઓછી બે સિમ કાર્ડ હોય છે – એક પ્રાઈમરી અને બીજું સેકન્ડરી. ઘણીવાર સેકન્ડરી સિમ માત્ર OTP, બેંક એલર્ટ અથવા ઇમરજન્સી માટે જ ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે. આવામાં દર મહિને રિચાર્જ કરવું ઘણા લોકોને ઝંઝટરૂપ લાગે છે. જો તમે પણ દર મહિને રિચાર્જ કર્યા વગર તમારું SIM કાર્ડ એક્ટિવ રાખવા માંગો છો, તો ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (TRAI)ના નિયમો તમારા માટે મોટી રાહત સાબિત થઈ શકે છે.
સિમ કાર્ડને એક્ટિવ રાખવા માટેનો એક સરળ ઉપાય એ છે કે સમયાંતરે કોઈ પણ નાની રકમનું રીચાર્જ કરવું. ઘણા ટેલિકોમ ઓપરેટરો હવે એવી યોજનાઓ આપે છે જેમાં ઓછામાં ઓછા 10 થી 20 રૂપિયામાં ટોકટાઈમ અથવા વેલિડિટી એક્સટેન્શન મળે છે. આ પ્રકારનું પ્લાન લેવાથી તમારું સિમ ડિએક્ટિવ થતું નથી અને જરૂરી સમયે તમે તેને ઉપયોગમાં લઈ શકો છો. ખાસ કરીને જો તમારું સિમ બેન્કિંગ અથવા ઓટીપી માટે જ વપરાય છે તો આ રીત ખૂબ ઉપયોગી સાબિત થઈ શકે છે.
બીજો રસ્તો એ છે કે સિમ કાર્ડથી સમયાંતરે આઉટગોઈંગ કોલ કરવો અથવા એસએમએસ મોકલવો. TRAI ના નિયમો મુજબ જો સિમ પરથી લાંબા સમય સુધી કોઈ એક્ટિવિટી ન થાય તો તે ડિએક્ટિવેટ થઈ શકે છે. તેથી ઓછામાં ઓછું મહિને એક વાર કોલ, એસએમએસ અથવા ડેટા યૂઝેજ કરવાથી પણ સિમ એક્ટિવ રહેશે. આ રીતે તમે માસિક મોટો ખર્ચ કર્યા વગર તમારી સિમને લાંબા સમય સુધી સુરક્ષિત રાખી શકો છો.
TRAI શું કહે છે?
TRAIના નિયમો મુજબ, જો તમારા SIM કાર્ડમાં ઓછામાં ઓછું ₹20 અથવા તેથી વધુ બેલેન્સ છે, તો તમારો નંબર રિચાર્જ કર્યા વગર પણ 90 દિવસ સુધી એક્ટિવ રહેશે. આનો અર્થ એ છે કે દર મહિને રિચાર્જ કરવાની ફરજ નથી.
Grace Period: 15 દિવસનો વધારાનો સમય
90 દિવસ પૂરા થયા પછી પણ તમારે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. કંપનીઓ તમને વધારાના 15 દિવસનો ગ્રેસ પીરિયડ આપે છે. આ સમય દરમિયાન જો તમે રિચાર્જ કરો છો તો તમારો નંબર ફરીથી એક્ટિવ થઈ જશે. જો કે, જો આ સમયગાળો પૂરો થયા પછી પણ રિચાર્જ ન થાય તો તમારો નંબર ડિએક્ટિવેટ થઈ જાય છે અને તેને બીજા યુઝરને ફાળવી શકાય છે.
સેકન્ડરી સિમ માટે મોટી રાહત
ઘણા લોકો સેકન્ડરી સિમ માત્ર WhatsApp, Telegram અથવા બેન્કિંગ ટ્રાન્ઝેક્શન માટે જ રાખે છે. દર મહિને ₹100-₹200 નો પ્લાન કરાવવો અપ્રેક્ટિકલ લાગે છે. પરંતુ TRAIના નિયમો અનુસાર જો તમારા સિમમાં ફક્ત ₹20 જેટલું બેલેન્સ હશે તો તમારો નંબર ત્રણ મહિના સુધી રિચાર્જ કર્યા વગર જ સક્રિય રહેશે.
રિચાર્જ કર્યા વગર સિમ એક્ટિવ રાખવાની સરળ ટિપ્સ
- દર 3 મહિને નાનું રિચાર્જ કરો – જેમ કે ₹10 અથવા ₹20 નો ટૉકટાઇમ.
- બેલેન્સ ચેક કરતા રહો – ખાતરી કરો કે તમારું બેલેન્સ ક્યારેય શૂન્ય ન થાય.
- 90 દિવસ પૂરા થવાના પહેલાં જ રિચાર્જ કરો – જેથી તમને ગ્રેસ પીરિયડની જરૂર ન પડે.
- મિસ્ડ કોલ અલર્ટ / SMS સેવાઓ ચાલુ રાખો – આ સેવાઓથી તમારો સિમ ઓટોમેટિક સક્રિય રહે છે.
યુઝર્સ માટે લાભ
- વારંવાર રિચાર્જ કરવાની જરૂર નહીં
- સેકન્ડરી સિમ સરળતાથી એક્ટિવ રાખી શકાય
- પૈસા બચાવવાની તક
- નંબર ગુમાવવાનો જોખમ ઓછો
એક્સામ્પલ મેટ્રિક્સ (Calculation Example)
| Balance (₹) | Days Active Without Recharge | Extra Grace Days | Total Active Days |
|---|---|---|---|
| 20 | 90 | 15 | 105 |
| 50 | 90 | 15 | 105 |
| 100 | 90 | 15 | 105 |
👉 અહીં સ્પષ્ટ થાય છે કે ભલે તમારું બેલેન્સ વધુ હોય, મહત્તમ 90 + 15 દિવસ સુધી જ સિમ રિચાર્જ વગર ચાલશે.
કેમ સિમ ડિએક્ટિવેટ થાય છે?
ટેલિકોમ કંપનીઓ unused નંબર રાખીને રિસોર્સ વેડફવા માંગતી નથી. જો સિમ લાંબા સમય સુધી એક્ટિવ ન હોય તો તેઓ એ નંબરને રિસાયકલ કરીને નવા યુઝરને ફાળવી શકે છે. એટલે જ TRAIએ 90 દિવસ અને 15 દિવસના નિયમો બનાવ્યા છે જેથી યુઝર્સને પૂરતો સમય મળે.
ક્યાં ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે?
- જો તમારો નંબર બેંક, Aadhaar, UPI કે અન્ય મહત્વની સર્વિસ સાથે જોડાયેલો હોય તો તેને ક્યારેય ડિએક્ટિવેટ થવા ન દો.
- તમારે દર 2-3 મહિને નાનું રિચાર્જ કરવું જરુરી છે.
- જો તમે વિદેશમાં હો અને લાંબા સમય માટે ભારતમાં નથી, તો પણ online recharge કરીને તમારો નંબર એક્ટિવ રાખી શકો છો.
સમાપ્તિ
સારાંશમાં, જો તમે દર મહિને રિચાર્જ કરવાનું ટાળવા માંગતા હો તો TRAIના નિયમો તમારા માટે મોટી રાહત છે. ફક્ત ₹20 નો બેલેન્સ રાખવાથી તમારો સિમ 90 દિવસ સુધી સક્રિય રહી શકે છે અને પછી વધારાના 15 દિવસનો ગ્રેસ પીરિયડ પણ મળે છે. એટલે હવે તમારે વારંવાર રિચાર્જ કરવાની ચિંતા કરવાની જરૂર નથી.
