અમેરિકા (USA) માં H-1B વિઝા પર કામ કરતા ભારતીયો માટે છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી પરિસ્થિતિ અત્યંત ચિંતાજનક બની રહી છે. સામાન્ય રીતે નોકરી ગુમાવ્યા બાદ અમેરિકા સરકાર 60 દિવસનો ગ્રેસ પીરિયડ આપે છે, જેમાં વ્યક્તિ નવી નોકરી શોધી શકે અથવા પોતાના વિઝા સ્ટેટસમાં ફેરફાર કરી શકે. પરંતુ તાજેતરના અહેવાલો મુજબ, હવે ઘણાં ભારતીયોને નોકરી ગુમાવ્યા પછી આ સમયમર્યાદા પૂરી થવા પહેલાં જ ડિપોર્ટેશન નોટિસ મળી રહી છે.
ટ્રમ્પ પ્રશાસનના પગલે કડકાઈમાં વધારો
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકા ના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા ત્યારથી H-1B વિઝા નીતિઓમાં કડકાઈ વધતી ગઈ છે. પહેલા વિઝા પ્રક્રિયાને લઈને વધારાના દસ્તાવેજો અને કડક ચકાસણી લાગુ કરવામાં આવી, ત્યારબાદ નોકરી ગુમાવનારાઓ માટે પણ કડક કાર્યવાહી શરૂ થઈ છે. અગાઉ કાયદા મુજબ 60 દિવસનો સમય મળતો હતો, પરંતુ હવે ઘણા કેસોમાં બે અઠવાડિયામાં જ નોટિસ આવી રહી છે.
નોકરી ગુમાવ્યા પછી તરત અસર
અમેરિકામાં IT, હેલ્થકેર, એન્જિનિયરિંગ અને ફાઇનાન્સ જેવા ક્ષેત્રોમાં હજારો ભારતીયો H-1B વિઝા પર કામ કરે છે. પરંતુ 2025ના મધ્યભાગથી રોજગાર બજારમાં મંદી, પ્રોજેક્ટ બંધ થવા અને કડક ઇમિગ્રેશન પગલાંના કારણે 45% ભારતીયોએ પોતાની નોકરી ગુમાવી દીધી છે.
સર્વે મુજબ –
- 26% ભારતીયો નોકરીના કારણે બીજા દેશોમાં સ્થળાંતર કરી ચૂક્યા છે
- 50% ભારતીયો હવે ભારત પરત ફરવાનું વિચારી રહ્યા છે
- બાકીના કેટલાક લોકો અમેરિકામાં નવી તક મેળવવાની કોશિશ કરી રહ્યા છે
સમય પહેલાં નોટિસ મળવાનું કારણ
કાયદા મુજબ, H-1B વિઝા ધારકને નોકરી ગુમાવ્યા બાદ 60 દિવસનો ગ્રેસ પીરિયડ મળે છે. પરંતુ ઇમિગ્રેશન વિભાગ (USCIS) ક્યારેક આ સમય ઓછો કરી શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે નોકરી ગુમાવવાના કારણમાં કોન્ટ્રાક્ટ ટર્મિનેશન અથવા પ્રોજેક્ટ ફ્રોડ જેવી ગંભીર બાબતો હોય.
તાજેતરમાં આવી ફરિયાદો મળી છે કે કેટલીક કંપનીઓએ કર્મચારીઓને કાનૂની નોટિસ આપ્યા વિના જ કામ બંધ કરાવી દીધું અને ઇમિગ્રેશન વિભાગને તરત જાણ કરી. પરિણામે, કર્મચારીઓને માત્ર 14-20 દિવસમાં જ NTA (Notice to Appear) મોકલવામાં આવી છે.
આર્થિક અને સામાજિક અસર
નોકરી ગુમાવ્યા પછી વિદેશી દેશમાં ટકી રહેવું સરળ નથી. ભાડું, મેડિકલ ઈન્શ્યોરન્સ, બાળકોની સ્કૂલ ફી – આ બધાનો ખર્ચ બેરોજગારી દરમિયાન વધુ ભારરૂપ બને છે. ઘણા ભારતીયો કહે છે કે –
“નોકરી ગુમાવ્યા પછી માત્ર 15 દિવસમાં દેશ છોડવા કહેવું માનસિક રીતે અત્યંત તણાવકારક છે. નવો નોકરીદાતા શોધવા માટે એટલો ઓછો સમય પૂરતો નથી.”
આ પરિસ્થિતિના કારણે ઘણા લોકોની જીવનશૈલીમાં મોટો ફેરફાર આવ્યો છે. કેટલીક કુટુંબોએ ઘર વેચી દીધાં, બાળકોને સ્કૂલમાંથી કાઢી ભારત મોકલ્યા, અને કેટલાકે અન્ય દેશોમાં નોકરી સ્વીકારી છે.
અમેરિકન નીતિમાં ફેરફારની માંગ
ભારતીય ડાયસ્પોરા સંગઠનો અને ઇમિગ્રેશન લૉયર્સ સરકારને વિનંતી કરી રહ્યા છે કે ઓછામાં ઓછા 60 દિવસનો સમય ફરજિયાત આપવામાં આવે, જેથી લોકોને યોગ્ય રીતે નોકરી શોધવાનો મોકો મળે.
તેઓનું માનવું છે કે H-1B વિઝા ધારકો અમેરિકા ના અર્થતંત્રમાં મહત્વનું યોગદાન આપે છે, તેથી તેમના પ્રત્યે અચાનક કડકાઈ ન્યાયસંગત નથી.
આંકડાકીય ચિત્ર (2025 મધ્યભાગ સુધી)
| પરિમાણ | ટકાવારી/સંખ્યા |
|---|---|
| નોકરી ગુમાવનાર ભારતીયો | 45% |
| 60 દિવસ પહેલા નોટિસ મેળવનાર | 1 માંથી 6 |
| બીજા દેશોમાં સ્થળાંતર કરનાર | 26% |
| પરત ભારત આવવાનું વિચારી રહેલા | 50% |
| અમેરિકામાં જ રહેવા પ્રયત્નશીલ | 24% |
ભવિષ્યની શક્યતાઓ
જો હાલની નીતિઓ ચાલુ રહેશે, તો આવનારા સમયમાં વધુ ભારતીયો અમેરિકાથી પરત ફરવાની સંભાવના છે. IT અને ટેક સેક્ટરમાં છટણીનું પ્રમાણ વધતું જાય છે, જ્યારે વીઝા રિન્યૂઅલ પ્રક્રિયા પણ વધુ કડક બની રહી છે.
હાલમાં ઘણા ભારતીયો કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને યુરોપ જેવા વિકલ્પો તરફ વળી રહ્યા છે જ્યાં વર્ક વિઝા નીતિઓ તુલનાત્મક રીતે સરળ છે.
નોંધ: આ સમાચાર વિવિધ મીડિયા અહેવાલો, સર્વે અને ઇમિગ્રેશન લૉયર્સ દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી પર આધારિત છે. પરિસ્થિતિ પ્રદેશ, નોકરીના ક્ષેત્ર અને વ્યક્તિગત કેસ મુજબ બદલાઈ શકે છે. વાચકોએ કોઈપણ કાનૂની કે વિઝા સંબંધિત નિર્ણય લેતા પહેલાં સંબંધિત અધિકારી કે નિષ્ણાતની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
