ભારતની ધરતી પર લગ્નને હંમેશા પવિત્ર સંબંધ તરીકે જોવામાં આવ્યો છે. પરંતુ શું તમે કલ્પના કરી શકો કે કોઈ ગામમાં વર્ષો સુધી કોઈ છોકરાનું લગ્ન જ ના થાય? જ્યાં દરેક યુવાનને દુલ્હન મેળવવાની ઈચ્છા અધૂરી રહી જાય? એવી જ એક અવિશ્વસનીય પરંતુ સાચી ઘટના રાજસ્થાનના કોટા જિલ્લાના રામગંજમંડી વિસ્તારના 7 ગામોમાં જોવા મળી રહી છે, જ્યાં 10 વર્ષથી વધુ સમયથી કોઈ લગ્ન નથી થયા!
🌾 લગ્ન વગરનું ગામ – એક અનોખી હકીકત
આ ગામોનું નામ છે —
સોહનપુરા, સરનખેડી, રઘુનાથપુરા, તાલિયાબરડી, દડિયા, દુદકલી અને તમોલિયા.
આ 7 ગામોમાં કુલ મળીને 200થી વધુ યુવાનો છે, જેમણે કોલેજ સુધીનું શિક્ષણ મેળવ્યું છે, પરંતુ કોઈ પણ છોકરી અથવા પરિવાર તેમની સાથે લગ્ન કરવા તૈયાર નથી.
લોકો અહીં કહે છે —
“લગ્ન માટે કોઈ દીકરી આપે જ નહીં… કારણ કે સૌ કહે છે, આ તો ડૂબ વિસ્તાર છે!”
🏞️ કારણ શું છે? — ટાકલી ડેમનું અધૂરું કામ
આ ગામોની દુર્દશાનું મુખ્ય કારણ છે ટાકલી નદી પર બનતો ટાકલી ડેમ.
2007માં આ ડેમ બનાવવા માટે મંજૂરી અપાઈ હતી. ઉદ્દેશ હતો —
“આ ડેમથી 31 ગામોની 7386 હેક્ટર જમીનને સિંચાઈ મળી રહે.”
પરંતુ વર્ષો વીતી ગયા છતાં ડેમનું કામ અધૂરું રહ્યું છે. ન તો કેનાલ તૈયાર થઈ, ન તો ડૂબ વિસ્તારના લોકોનું પુનર્વસન થયું.
લોકો કહે છે —
“સરકાર કહે છે કે આ વિસ્તાર ડૂબમાં જશે, તો નવી ઇમારતો કે મકાન ન બાંધો. તો પછી અમે લગ્ન કેવી રીતે કરીએ?”
📉 સમાજિક અસર — લગ્ન ન થવાના પરિણામ
ટાકલી ડેમના કારણે લોકોનું જીવન અચાનક અટકી ગયું છે. આથી નીચેના પરિણામો દેખાઈ રહ્યા છે 👇
| ક્ષેત્ર | અસર |
|---|---|
| લગ્ન | 10 વર્ષથી વધુ સમયથી કોઈ લગ્ન નથી થયા |
| વસ્તી વૃદ્ધિ | ઘટાડો નોંધાયો છે |
| સંપત્તિ સુધારણા | કોઈ નવું ઘર કે સમારકામ નથી થતું |
| યુવાનોનું માનસિક સ્વાસ્થ્ય | હતાશા અને એકલતા વધતી જાય છે |
| શિક્ષણ | યુવકો શહેરમાં જવાની ઇચ્છા રાખે છે |
| મહિલાઓ | પોતાના પરિવારો અહીં લગ્ન કરવા દેતા નથી |
😔 લગ્નની રાહ જોતા છોકરાઓ
આ ગામના 200થી વધુ છોકરાઓ આજે પણ લગ્નની રાહ જોઈ રહ્યા છે. કેટલાક 35-40 વર્ષની ઉંમર સુધી પહોંચી ગયા છે. ઘણા તો કહે છે —
“હવે તો લગ્ન કરવાની આશા પણ છોડવી પડી છે.”
એક 38 વર્ષીય યુવકે કહ્યું —
“દર વર્ષે કન્યા જોવાની વાત આવે છે, પરંતુ જ્યારે લોકો સાંભળે છે કે હું આ ગામનો છું, ત્યારે તરત ઇન્કાર કરી દે છે.”
🏡 પુનર્વસન ન થવાથી લોકો અટવાયેલા
ટાકલી ડેમના ડૂબ વિસ્તાર તરીકે આ ગામોને ચિહ્નિત કરવામાં આવ્યા છે, પરંતુ આજ સુધી પુનર્વસન યોજનાનો કોઈ અમલ થયો નથી.
તેથી અહીંના લોકો ન તો ઘરનું સમારકામ કરી શકે, ન તો નવું મકાન બાંધી શકે. લગ્ન કરવા માટે કોઈ છોકરીને આ વિસ્તાર લાવવા પણ કોઈ તૈયાર નથી, કારણ કે —
“કોણ એવા ગામમાં જશે જ્યાં કાલે પાણીમાં ડૂબી જવાની ભીતિ છે?”
📊 ટાકલી ડેમ પ્રોજેક્ટ — આંકડાઓમાં
| મુદ્દો | વિગત |
|---|---|
| ડેમ મંજૂરી વર્ષ | 2007 |
| ડેમ બનાવવાનો ઉદ્દેશ | 31 ગામોની સિંચાઈ માટે |
| સિંચાઈ વિસ્તાર | 7386 હેક્ટર |
| પ્રભાવિત ગામો | 7 મુખ્ય ગામો |
| કુલ અસરગ્રસ્ત કુટુંબો | 450+ |
| લગ્ન વિનાના યુવકો | 200+ |
| વર્ષો થી અટકેલા લગ્ન | 10 વર્ષથી વધુ |
📢 સ્થાનિક લોકોનો આક્રોશ
આ ગામના રહેવાસી રામલાલ ચૌધરી કહે છે —
“સરકાર દરેક ચૂંટણીમાં વચન આપે છે કે ડેમનું કામ પૂરૂં થશે અને પુનર્વસન થશે, પરંતુ આજ સુધી કંઈ નથી થયું.”
બીજા એક યુવાન મોહનલાલ કહે છે —
“અમે પણ માણસ છીએ, અમને પણ લગ્ન કરવા છે, પરિવાર બનાવવો છે. પરંતુ આ ડેમના કારણે અમારું જીવન જ અટકી ગયું છે.”
🧭 સમાજશાસ્ત્રીઓનું વિશ્લેષણ
વિશેષજ્ઞોના જણાવ્યા મુજબ,
- લગ્ન વિલંબિત થવાથી ગ્રામ્ય સમાજમાં અસમાનતા વધે છે.
- યુવાનોમાં હતાશા અને તણાવ વધે છે.
- સ્થાનિક અર્થતંત્ર ધીમું પડી જાય છે.
- મહિલાઓની સુરક્ષા અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર અસર પડે છે.
આવી પરિસ્થિતિમાં સરકારને તરત જ પુનર્વસન અને વળતર યોજના લાગુ કરવી જરૂરી છે.
💬 સરકારનું નિવેદન
જિલ્લા કલેક્ટરે જણાવ્યું —
“ટાકલી ડેમનો મુદ્દો સરકારના ધ્યાનમાં છે. આગામી બજેટ સત્રમાં ડૂબ વિસ્તારના લોકો માટે નવી યોજના રજૂ કરવામાં આવશે.”
પરંતુ ગામવાસીઓનું કહેવું છે કે આવી વાતો તેઓ છેલ્લા દસ વર્ષથી સાંભળી રહ્યા છે, પણ અમલમાં કશું જ આવ્યું નથી.
📈 વિલંબના કારણો (ડેટા ચાર્ટ)
| વર્ષ | કામની સ્થિતિ | નોંધ |
|---|---|---|
| 2007 | મંજૂરી અપાઈ | પ્રોજેક્ટ શરૂ થયો નહિ |
| 2010 | સર્વે પૂર્ણ | વળતર નક્કી નથી થયું |
| 2014 | ચૂંટણી બાદ વચન | અમલ ન થયો |
| 2019 | ફાઇલ ફરી મંજૂર | નાણાં ફાળવાયા નહીં |
| 2025 | હાલની સ્થિતિ | ડેમ અધૂરું, પુનર્વસન બાકી |
💔 લગ્ન વિના જીવતા યુવાનોની કહાની
- મહેન્દ્ર (35) — “હું સરકારી નોકરી કરું છું, પણ કોઈ દીકરી મારા ગામમાં આવવા તૈયાર નથી.”
- રમેશ (39) — “ઘણા વખત પ્રયાસ કર્યો, પણ બધા કહે છે — ડૂબ વિસ્તાર છે.”
- જગદીશ (28) — “મારી ઉમર લગ્ન માટે યોગ્ય છે, પણ કોઈ તૈયાર નથી, હવે શહેર જવાનો વિચાર છે.”
આવાં સોંથી વધુ યુવકો આજે એકલતા સાથે જીવન જીવી રહ્યા છે.
🌍 સમાજ માટે ચેતવણી
જો આવી સ્થિતિ ચાલુ રહેશે તો આગામી 10 વર્ષોમાં આ ગામોમાં
- વસ્તી ઘટી જશે
- ખેતી ધંધો બંધ થશે
- યુવાઓ શહેરમાં સ્થળાંતર કરશે
- ગ્રામ્ય સમુદાય તૂટી જશે
આ માત્ર આ 7 ગામોની નહીં, પણ આખા સમાજની સમસ્યા છે.
✍️ નોંધ
આ માહિતી વિવિધ વિશ્વસનીય સમાચાર સૂત્રો પરથી મેળવવામાં આવી છે અને જાહેર હિત માટે રચનાત્મક રીતે રજૂ કરવામાં આવી છે જેથી કોઈ કૉપિરાઇટ સમસ્યા ન બને.
