ભારતીય શેરબજારના ઇતિહાસમાં એક મોટો અને ઐતિહાસિક નિર્ણય લેવાયો છે. અત્યાર સુધી **નિફ્ટી (NIFTY)**ની સાપ્તાહિક એક્સપાયરી દર ગુરુવારે થતી હતી, પરંતુ હવે આ તારીખ બદલીને મંગળવાર કરવામાં આવી છે.
👉 એટલે કે આજે ગુરુવાર, 28 ઓગસ્ટ 2025, એ છેલ્લો ગુરુવાર છે જ્યારે નિફ્ટીની સાપ્તાહિક એક્સપાયરી થશે.
👉 હવે પ્રથમ મંગળવારની એક્સપાયરી 2 સપ્ટેમ્બર 2025ના રોજ થશે.
આ બદલાવથી ખાસ કરીને ડેરિવેટિવ્સ માર્કેટ (Derivatives Market) માં વેપાર કરતા રોકાણકારો અને ટ્રેડર્સને સીધી અસર થશે.
📊 નિફ્ટી એક્સપાયરીનો ઇતિહાસ
- નિફ્ટી ફ્યુચર્સ 12 જૂન 2000ના રોજ લોન્ચ થયો.
- પ્રથમ એક્સપાયરી 29 જૂન 2000ના રોજ થઈ.
- શરૂઆતમાં ફક્ત મહિનાની છેલ્લી ગુરુવારની એક્સપાયરી થતી હતી.
- ડિસેમ્બર 2019થી સાપ્તાહિક એક્સપાયરી (Weekly Expiry) શરૂ કરવામાં આવી, જે ગુરુવારે નક્કી કરાઈ.
- હવે 2025થી, NSE (National Stock Exchange)એ નિયમોમાં ફેરફાર કરીને એક્સપાયરી દિવસ મંગળવાર જાહેર કર્યો છે.
🏛️ NSE અને SEBIનો નિર્ણય
NSEએ એક્સપાયરીનો દિવસ બદલવાનો નિર્ણય SEBI (સિક્યોરિટિઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઑફ ઇન્ડિયા)ની સલાહ બાદ લીધો.
- પહેલા NSEએ સોમવારને એક્સપાયરી ડે તરીકે જાહેર કર્યો હતો.
- પરંતુ BSE (Bombay Stock Exchange) સાથેના તણાવ અને SEBIના હસ્તક્ષેપ પછી અંતિમ નિર્ણય લેવાયો.
- હવે :
- NIFTY → મંગળવારની એક્સપાયરી
- SENSEX → ગુરુવારની એક્સપાયરી
આથી હવે બંને ઈન્ડેક્સની ડેરિવેટિવ પ્રવૃત્તિઓ અલગ-અલગ દિવસોમાં થશે.
📈 રોકાણકારો અને ટ્રેડર્સ પર અસર
- ટ્રેડિંગ પ્લાનિંગમાં બદલાવ
- અત્યાર સુધી દરેક ટ્રેડર ગુરુવારને “એક્સપાયરી ડે” તરીકે માનતો હતો.
- હવે તમામ સ્ટ્રેટેજી (Options Strategy, Hedging, Futures Planning) મંગળવાર પર શિફ્ટ થશે.
- વોલેટિલિટી (Volatility) માં વધારો
- એક્સપાયરી દિવસ હંમેશા ઊંચા ઉતાર-ચઢાવ લાવે છે.
- મંગળવારે હવે Options Chainમાં નવો પેટર્ન જોવા મળશે.
- ઓપ્શન પ્રીમિયમ્સ (Option Premiums)
- હવે પ્રીમિયમ પ્રાઇસિંગનો લોજિક બદલાઈ જશે.
- Short Sellers અને Buyersને નવા રિસ્ક-મેનેજમેન્ટ મોડલ અપનાવવા પડશે.
📊 માર્કેટ મેટ્રિક્સ (2025 પર આધારિત અંદાજિત આંકડા)
- NSE પર દરરોજ આશરે ₹1.5 લાખ કરોડથી વધુનો ડેરિવેટિવ્સ ટર્નઓવર થાય છે.
- તેમાં સૌથી મોટો હિસ્સો નિફ્ટી ઓપ્શનનો છે.
- ગુરુવારે એક્સપાયરીના દિવસે ટર્નઓવર સરેરાશ 25%-30% વધારે રહે છે.
- હવે આ વોલ્યુમ મંગળવારે શિફ્ટ થવાનું છે.
- એટલે કે, બુધવાર અને ગુરુવારે વોલ્યુમમાં ઘટાડો પણ થઈ શકે છે.
🔎 વિશ્લેષણ : આ બદલાવ કેમ મહત્વનો?
- છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, BSE અને NSE વચ્ચે એક્સપાયરી ડે અંગે સ્પર્ધા ચાલી રહી હતી.
- BSEએ પોતાનો હિસ્સો વધારવા માટે એક્સપાયરી અલગ દિવસ રાખી.
- રોકાણકારોમાં ગેરસમજ ટાળવા SEBIએ બંને એક્સચેન્જ વચ્ચે સમજૂતી કરાવી.
- NSEએ મંગળવાર પસંદ કર્યો જેથી ગુરુવાર ફક્ત BSE પાસે રહે.
🧑💼 રોકાણકારોની પ્રતિક્રિયા
ઘણા ટ્રેડર્સે સોશિયલ મીડિયા પર આ નિર્ણય અંગે મિશ્ર પ્રતિક્રિયા આપી.
- એક પક્ષે કહ્યું : “દર ગુરુવારે વોલેટિલિટી રહેતી, હવે મંગળવારે થશે એટલે આપણા સાયકલમાં થોડો ફેરફાર આવશે, પણ એડજસ્ટ થઈ જઈશું.”
- બીજા પક્ષે કહ્યું : “સેન્સેક્સ અને નિફ્ટીની એક્સપાયરી જુદા દિવસોમાં હોવાથી સ્ટ્રેટેજી ડાયવર્સિફાઇ થશે.”
📌 આગળના દિવસોમાં શું થશે?
- પ્રથમ મંગળવારની એક્સપાયરી – 2 સપ્ટેમ્બર 2025.
- ટ્રેડર્સ માટે નવા ચાર્ટ પેટર્ન અને ડેટા જોવા મળશે.
- NSE પર વોલ્યુમ શિફ્ટ થવાને કારણે મંગળવાર હવે “મોસ્ટ વોલેટાઇલ ડે” તરીકે ઓળખાશે.
- લાંબા ગાળે, આ નિર્ણય માર્કેટની સ્ટેબિલિટી વધારવા મદદરૂપ થઈ શકે છે.
📊 નિષ્કર્ષ
👉 છેલ્લા 25 વર્ષમાં પહેલી વાર, નિફ્ટી એક્સપાયરી દિવસમાં બદલાવ આવ્યો છે.
👉 રોકાણકારો અને ટ્રેડર્સને હવે નવી રણનીતિ (Strategy) અપનાવવી પડશે.
👉 મંગળવાર હવે NSE માટેનો સૌથી મહત્વનો દિવસ બનશે, જ્યારે ગુરુવાર BSE માટેનો.
👉 માર્કેટમાં નવા પેટર્ન, નવી સ્ટ્રેટેજી અને નવી તકો ઉભી થવાની શક્યતા છે.
